Narodowe Święto Konstytucji 3 Maja
Koło Przewodników Miejskich i Terenowych Oddziału Miejskiego PTTK na zaproszenie władz wojewódzkich, samorządowych i miejskich Lublina było współorganizatorem uroczystości z okazji Narodowego Święta Konstytucji 3 Maja.
W Archikatedrze Lubelskiej o godzinie 10.00 została odprawiona msza św. w intencji Ojczyzny pod przewodnictwem bpa Mieczysława Cisło. W uroczystościach religijnych udział wzięli: prezes Oddziału Miejskiego PTTK Andrzej Wasilewski, Członek Honorowy PTTK Tadeusz Sobieszek oraz przewodnicy z pocztem sztandarowym Koła: Ewa Kaczmarzewska, Maria Wiśnioch-Filo i Tomasz Tusiński. W czasie uroczystości na Placu Litewskim delegacja PTTK: prezes OM PTTK Andrzej Wasilewski, członkowie Zarządu Koła Przewodników Ewa Jezierska, Agnieszka Król i sekretarz Komisji Rewizyjnej Koła Barbara Michalska złożyli kwiaty w hołdzie Twórcom Konstytucji.
O godzinie 15.00 przewodnicy PTTK: Marcin Turski i Tomasz Sugier poprowadzili społecznie spacer „Lubelskim Szlakiem Konstytucji”. W spacerze uczestniczyło ok. 70 mieszkańców Lublina i turystów, którzy przeszli trasą – opracowaną przez Kol. Marię Wiśnioch-Filo – od Pomnika Konstytucji 3 Maja do Wzgórza Zamkowego.
Przewodnicy zapoznali uczestników spaceru z założeniami Konstytucji z 1791 roku, która zmieniła ustrój państwa na dziedziczną monarchię konstytucyjną, znosiła wolną elekcję, konfederacje, w miejsce liberum veto wprowadzała głosowanie większościowe, trójpodział władzy: ustawodawczą (sejm z izbą poselską i izbą senacką), wykonawczą (król i Straż Praw) oraz sądowniczą. Jeden z 11 artykułów Konstytucji mówił o zwiększeniu armii do 100 tysięcy żołnierzy. W ustawie o miastach uwzględniono prawa mieszczan do nabywania ziemi i nobilitacji, wysyłania swoich przedstawicieli na sejmy z głosem doradczym, prawo o sejmikach natomiast dawało pełne prawa polityczne tylko szlachcie posesjonatom, a chłopom zapewniano opiekę państwa. Konstytucja sankcjonowała katolicyzm jako religię panującą, ale zapewniała wolność wyznania innym religiom.
Przewodnicy zapoznali zwiedzających ze zwolennikami reform: z rodami Potockich i Czartoryskich, którzy posiadali rezydencje w Lublinie i regionie oraz Hugo Kołłątajem, Stanisławem Staszicem – reformatorami szkolnictwa podległego Komisji Edukacji Narodowej od 1773 roku. Opowiadali o obrońcach Konstytucji w czasie wojny z carską Rosją w 1792 roku: Tadeuszu Kościuszce i Józefie Poniatowskim, ich korespondencja z 1790, 1792 i okresu Insurekcji 1794 roku znajduje się w Archiwum Państwowym w Lublinie. W zbiorach Muzeum Narodowego w Lublinie znajdują się portrety króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, Józefa Poniatowskiego, Stanisława Kostki Potockiego, Tadeusza Kościuszki, okolicznościowe medale upamiętniające Konstytucję i ich twórców, przedmioty rzemiosła artystycznego z wizerunkiem kosynierów oraz broń z okresu Insurekcji Kościuszkowskiej.
Przewodnicy przekazywali także informacje o uroczystościach i formach upamiętnienia tego historycznego wydarzenia w Lublinie do zaborów, w 1916 roku, kiedy za zgodą austriackich władz zaborczych wzniesiono pomnik w 125. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja, o zdelegalizowaniu tego święta w okresie niemieckiej nazistowskiej okupacji i komunistycznego reżimu w kraju oraz obchodach w 1981 roku i przywróceniu Święta Narodowego Konstytucji 3 Maja ustawą Sejmu RP z 6 kwietnia 1990 roku.
Dokumentację fotograficzną sporządzili: Barbara Michalska, Barbara Wasilewska i Wojciech Filo
